جهت رفع یبوست از چه نوع ملینی باید استفاده کرد ؟

انواع ملین‌ها:

الف- ملین‌های حجیم کننده مدفوع:

اینگونه ملین‌ها با نگهداشتن آب در روده‌ها، باعث نرم شدن و افزایش حجم مدفوع می‌شوند و به این ترتیب حرکات روده را جهت دفع تسریع می‌کنند.

ملین‌های حجیم کننده مدفوع، برای مصرف دراز مدت، سالم‌ترین ملین‌ها هستند. البته برای شروع اثر آنها، 12 تا 24 ساعت و حتی گاهی تا 72 ساعت وقت لازمست.

نوسیدن یک لیوان آب بزرگ به همراه اینگونه ملین‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا نه تنها اثر آنها وابسته به آب است، بدینوسیله از انسداد لوله گوارش توسط آنها نیز جلوگیری می‌شود.

موارد منع مصرف:

حساسیت نسبت به دارو- انسداد روده- آپاندیسیت- هرگونه احساس درد و ناراحتی شکم با علت ناشناخته- اشکال در بلع.

موارد احتیاط:

مصرف کنندگان داروهای دیگوکسین (Digoxin) و آسپرین (ASA)- (بدلیل جذب این داروها توسط ملین‌های حجیم کننده و در نتیجه کاهش اثر آنها)- افراد مبتلا به دیابت (مرض قند).

عوارض مصرف بیش از حد دارو:

نفخ و اتساع معده و بندرت انسداد روده.

مصرف در بارداری: تحت نظر پزشک.

مصرف در شیردهی: منعی ندارد.

نکات قابل توجه قبل از مصرف دارو:

- برای جلوگیری از انسداد لوله گوارش، پودر این داروها را با آب کافی مصرف کنید.

- فاصله زمانی 2 ساعت را میان مصرف این داروها با سایر داروهای مصرفی رعایت نمائید.

- برای به حداقل رساندن تداخل دارو با غذا، در صورت مصرف آن بعنوان ملین، دارو را دو ساعت پس از غذا میل کنید اما در صورتیکه جنبه کمکی به رژیم لاغری را داشته باشد، مصرف آن دو ساعت قبل از غذا به بی‌اشتهایی نیز کمک خواهد نمود.

- می‌توانید برای ایجاد طعم مطلوبتر، دارو را با آب میوه و یا شیر مخلوط نمائید.

ب- ملین‌های نمکی و ملین‌های نگهدارنده آب در مدفوع (هیپراسموتیک):

اینگونه ملین‌ها با نگهداشتن آب در مدفوع شده و با نرم کردن مدفوع، دفع آنرا تسهیل می‌کنند. کاربرد اصلی آنها جهت آماده سازی روده برای معاینه، جراحی و یا دفع سموم در مسمومیتهاست و در شرایط معمول نباید از آنها برای درمان یبوست استفاده کرد.

ج) ملین‌های محرک :

اینگونه ملین‌ها معمولاً جهت تخلیه کامل روده برای رادیوگرافی، معاینه و یا جراحی‌های دستگاه گوارش کاربرد دارند و در شرایط معمول نباید از آنها برای درمان یبوست استفاده کرد.

ملین‌های محرک باعث افزایش ترشحات و تحرک روده‌ها و در نتیجه تسریع تخلیه روده می‌شوند. از آنجا که سریع‌الاثر هستند، غالباً از آنها استفاده نابجا می‌شود که این مسئله می‌تواند به کم آبی بدن، از دست دادن پروتئین و پتاسیم، دردها و گرفتگیهای عضلانی شکم و یا حتی اختلال در عملکرد روده بزرگ منجر شود.

این ملین‌ها بسیار مؤثر هستند ولی اثر آنها وابسته به میزان مصرف است و از آنجا که شروع اثر آنها سریع است، توصیه می‌شود که در مواقع مشخصی (بعنوان مثال بلافاصله قبل از خواب) مصرف شوند تا برای فعالیتهای روزانه فرد مسئله ساز نشوند.

برخی از ملین‌های گیاهی نیز وجود دارند که با همین مکانیسم عمل می‌کنند از جمله ملین‌های حاوی سنا و کاسکارا ساگرادا و یا روغن کرچک (نظیر سی لاکس C-Lax)- سنالاکس (Senna-Lax) - سنالین (Sennalin)- سناگراف (Sennagraph)- کاسیالاکس (Cassia-Las)- ملین دینه (Dineh-Lasative)- لاگزاریسین (Lazaricin) که هر چند بر انواع غیر گیاهی ارجحیت دارند ولی نباید به صرف گیاهی بودن، عوارض جانبی و منع مصرف آنها را نادیده گرفت چرا که مثلاً کاسکاراساگرادا با ترشح در شیر مادر، منجر به اسهال نوزاد خواهد شد.

فرآورده‌های ملین (ضد یبوست)

کاهش حرکات روده و در نتیجه کاهش غیر طبیعی دفعات اجابت مزاج که معمولاً با تغییر در قوام مدفوع همراه است، یبوست نامیده می‌شود.

یبوست می‌تواند در اثرعدم مصرف کافی مایعات و یا رژیمهای غذایی حاوی فیبر (سبزیجات و میوه‌جات)، عدم تحرک و یا بعنوان عارضه برخی بیماریها و یا مصرف داروها بروز کند که در بیشتر موارد با رفع عامل آن، به راحتی برطرف خواهد شد. درد قسمت تحتانی پشت، نفخ معده و سردرد، از علائم یبوست هستند.

متأسفانه امروزه اغلب از داروهای ملین (ضد یبوست) جهت کاهش وزن و لاغری استفاده می‌شود در حالیکه مصرف ملین‌ها به این منظور بسیار خطرناک بوده و می‌تواند به مشکلات جدی نظیر کمبود ویتامینها و مواد معدنی ضروری بدن منجر شود و از سوی دیگر نوعی وابستگی ایجاد کند بطوریکه بدون مصرف فرآورده ملین، عملکرد دفعی روده مختل خواهد شد. البته در مورد پودر برن (Bran)، کاربردی بعنوان کمک به رژیمهای لاغری مورد تائید می‌باشد.

بنابراین، فرآورده‌های ملین را باید تنها برای درمان کوتاه مدت (کمتر از یکهفته) بکار برد و بلافاصله پس از بازگشت حرکات روده، به حالت طبیعی مصرف آنرا قطع نمود.

غالباً یبوست خودبخود بهبود می‌یابد اما در صورتیکه جنبه آزادهنده‌ای به خود بگیرد، می‌توان از یک ملین مناسب برای رفع علائم آن بهره گرفت. ملین‌های متنوعی وجود دارند که در سرعت شروع اثر، محل اثر (راست روده- روده بزرگ و روده کوچک)، اشکال دارویی، فواصل مصرف، طعم، عوارض جانبی و بهاء متفاوتند. بنابراین، برحسب نوع مشکل خود می‌توانید مناسب‌ترین آنها را انتخاب کنید. توجه داشته باشید که کلیه فرآورده‌های ملین در مقادیر بالاتر، بصورت مسهل عمل می‌کنند.

هشدار:

- در صورتیکه یبوست با تهوع، استفراغ، خونریزی مقعد، سرگیجه و یا ضعف همراه شود، هرگز خود درمانی نکنید و فوراً با پزشک تماس بگیرید.

- از آنجا که کودکان قادر به توضیح علائم بیماری خود نیستند، قبل از تجویز داروهای ملین باید تشخیص قطعی را بر عهده پزشک گذاشت. بنابراین مصرف ملین‌ها در کودکان زیر شش سال تنها با تجویز پزشک مجاز خواهد بود.

منبع: http://myfortunday.blogfa.com/page/pezeshki.aspx