سفارش تبلیغ
صبا ویژن
تاریخ : پنج شنبه 89/9/25 | 12:46 صبح | نویسنده : م فردید

ریزش مو در میان تمام انسان ها به درجاتی اتفاق می افتد و اگر چه این روند تا میزان زیادی فیزیولوژیک تلقی می شود، ولی به علت نقش قابل توجه ای که مو در زیبایی انسان و در روابط وی بازی می کند، غالباً باعث می شود که افراد در جستجوی درمان این روند طبیعی برآیند.

طاسی معمولی مو یا آلوپسی آندروژنتیک (AGA) شایعترین علت کم شدن موها است که در هر دو جنس زن و مرد رخ می دهد و با مینیاتوری شدن فولیکول های مو و کوتاه شدن فاز رشد مو مشخص می شود. لازم به ذکر است که موهای سر سه مرحله مشخص را طی می کنند. اول فاز آناژن یا رشد مو است که ممکن است بین 2 تا 6 سال طول بکشد و حدود 90 درصد موهای سر بطور طبیعی در این مرحله قرار دارند. مرحله بعدی فاز کاتاژن است که حدود یک درصد موها را شامل می شود و حدود سه هفته طول می کشد و بعد مرحله استراحت مو یا مرحلة تلوژن است که حدود سه ماه به طول می انجامد. تغییر در درصد موها در مراحل مختلف یکی از علل ریزش مو به حساب می آید.

تاثیری که ریزش مورد در افراد میگذارد کاملاً متفاوت است. برخی به راحتی آن را می پذیرند، در حالیکه بسیاری هم از آن وحشت زده و نگران می شوند طوریکه از هر دارویی برای مداوای آن استفاده می کنند و کم نیست مواردی که این مداواها بسیار گران و بی اثر هم هستند.

علت چیست؟

غالباً بیماران د رمورد علت ریزش مو می پرسند. شلی نیست که در طاسی های معمولی سر (AGA)، ژنتیک نقش مهمی دارد اما مکانیسم آن بخوبی روشن نیست و نحوه توارث وابسته به یک ژن نبوده، تحت تاثیر ژن های مختلف است. غالباً پسران افراد طاس شانس بیشتری برای طاسی دارند، در حالیکه این رابط بین مادران و دختران آنها کمتر مطرح است.

بسیاری از مردم تصور می کنند که کم شدن جریان خون سر باعث ریزش مو می شود و بر این اساس از وسایل مختلفی استفاده می کنند تا به تصور خویش این جریان خون را تقویت کنند ولی واقعیت آن است که جریان خون سر از غنی ترین جریان های خون بدن است و نیازی به تقویت ندارد!

بطور خلاصه باید گفت که طاسی معمولی سر به علت اثر هورمونهای آندروژن در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد هستند، اتفاق می افتد. هر چند سترون آندروژن (هورمون مردانه) اصلی در بدن است، اما متابولیت آن یعنی دی هیدروستوترون (DHT) است که باعث AGA می شود. تبدیل شدن تستوتروی به DHT با واسطة آنزیمی بنام 5- آلفا- ردوکتاز انجام می شود و همین آنزیم است که در درمانهای جدید مورد توجه قرار دارد. آنچه قابل ذکر است آن است که در بسیاری از زنان مبتلا به AGA، هیچ شواهد دیگری از افزایش آندروژن ها وجود ندارد.

تشخیص بیماری

همانطور که گفته شد نازک شدن موها در هر دو جنس رخ می دهد و در حدود نیمی از افراد قبل از 50 سالگی، درجات مشخص از طاسی را پیدا می کنند. غالباً ریزش مو در مردان زودتر رخ می دهد و الگوی آن از نظر بالینی با شکل طاسی در زنان متفاوت است.

قبل از درمان AGA باید مطمئن شد که علت دیگری برای ریزش مو وجود ندارد. غالباً تاریخچة بیماری و معاینة بالینی برای حصول این اطمینان کافی است ، امّا گاهی آزمایشات پاراکلینیکی نیز لازم می شود .

در زنان ، چنانچه نامنظمی یود ، نازایی ، افزایش موهای زاید ، ترشح شیراز پستان ها و آکنة کیستیل شدید وجود داشته باشد بررسی های هورمونی ضرورت پیدامی کند . هر چند در اکثر موارد هورمون ها کاملاً طبیعی هستند و این پاسخ فولیکول های مو به آندروژن ها است که دچار تغییر شده و باعث ریزش مو گشته است .

در عین حال گاهی بیماریهای تیروئید و سایر غدد درون ریز ، اختلالات تغذیه ای ، کمبود آهن ، مصرف برخی داروها ، عفونت های شدید و بیماریهای داخلی نیز باعث ریزش مو می شوند که پزشک معالج با توجّه به تاریخچة بیماری و علائم بالینی و آزمایشات به وجود آنها پی می برد .

درمان

آنچه بیش از هرچیز بیماران می خواهند بدانند ، درمان طاسی سراست . پیش از آن ذکر چند نکتة کلی ضروری است ،

·      از مصرف فراورده هایی که به مو یا پوست سر آسیب می رسانند خودداری کنید . مواد صاف کنندة مو از جمله این فراورده ها هستند .

·        یک تغذیة مناسب ، بخصوص پروتئین کافی برای سلامت مو حیاتی است .

·        در صورت امکان از مصرف داروهایی که باعث ریزش مو می شوند خودداری کنید

·         تمام درمانهای  موجود برای ریزش مو می بایست برای مدت های طولانی و بعضاً تا آخر عمر استفاده شوند .

·       ماینوکسیدیل :

·        مصرف ماینوکسیدیل موضعی با افزایش طول مرحلة رشد مو و افزایش میتوز باعث کاهش ریزش مو و رویش آن می شود ، در مورد این دارو باید توجه داشت که اثرات آن پس از حدود 4ماه ظاهر می شود در ابتدای مصرف برخی دچار ریزش موهای موقتی می شوند که نباید ایجاد نگرانی کند . نکتة مهم دیگر آن است که با قطع مصرف آن ، موها مجدداً ریزش پیدا کرده و به وضعیت سابق برمی گردند. علاوه بر این برخی دچار افزایش موهای صورت می شوند که این مسئله به ویژه در زنان میتواند ایجاد نگرانی کند .

·       استرادیول :

·        به نظر میرسد مصرف 17-آلفا استرادیول با تحریک آروماتاز و تبدیل متابولیسم تستوسترون به 17-بتا-استرادیول و کاهش سنتز DHT باعث بهبود رویش مو می شود .

هورمون های ضد آندروژن

·        : با نظر پزشک ، در مواردی می توان ازاستروژن های خوراکی ، اسپیرونولاکتون و سیپرو ترون استت دردرمان AGA استفاده کرد .بدیهی است که این درمانها تنها در زنان قابل مصرف است .

·        فیناستراید :

·        فیناستراید خوراکی است به میزان یک میلی گرم در روز دارویی است که با مهار اختصاصی آنزیم 5- آلفا-ردوکتاز تیپ دو باعث افزایش رشد مو شده و در حدود 3/2 مردان اثرات بهبود دهنده دارد . این دارو درحال حاضر تنها برای مردان مجاز شناخته شده است و مصرف آن در زنان می تواند باعث ایجاد ناهنجاریهایش در جنین شود . فیناستراید داروی کم خطری است که با داروی دیگری تداخل نداشته ، تاثیری روی کبد ، کلیه ، مغز استخوان ، چربی های خون و... ندارد . این دارو ممکن است قوای جنسی را در درصد کمی از مردان کم کند اما تاثیری روی ساخت اسپرم و باروری مردان ندارد.

درمان های جراحی :

·        امروزه روشهای جراحی بصورت مایکروگرافت نتایج خوبی در درمان AGA  ، بخصوص در موارد شدید داشته است .

·        ژن تراپی :

·      شاید در آینده ای نه چندان دور ، ژن تراپی راه حل کاملی برای این مشکل دیرینة بشر پیدا کند . تا آن زمان به داروهای موجود بسنده کنید و به دنبال معجزه تباشید!

برای جلوگیری از ریزش مو چه باید خورد ؟

 

ریزش مو یکی از مشکلاتی است که به جرات می توان گفت اکثر مردم دنیا با آن مواجه هستند. عوامل زیادی مانند عوامل محیطی، ژنتیکی، هورمونی ، برخی بیماری ها مانند اختلالات تیروئید ، آنمی  ( کم خونی ) و نوع تغذیه در ریزش مو دخیل است.

اهمیت رژیم غذایی را در حفظ سلامتی بدن به خصوص مو  ، نمی توان نادیده گرفت. تحقیقات اخیر ژاپنی ها بعد از جنگ جهانی دوم این امر را تایید می کند؛ چرا که استفاده از رژیم غذایی غربی ها به وسیله ی ژاپنی ها باعث اضافه وزن  توام با ریزش مو در اکثر مردم شد.

شایع ترین دلیل ریزش مو در زنان  کمبودهای غذایی است، زیرا معمولاً برای کاهش وزن خود رژیم های غیر اصولی  را به کار می برند که نتیجه ی آن بروز این مشکل است. همچنین کسانی که مواد غذایی حیوانی مصرف نمی کنند و به اصطلاح گیاهخوار هستند، به دلیل عدم اطلاع کافی در زمینه چگونگی مصرف غذاهای گیاهی، دچار کمبود پروتئین ، روی ، آهن  ، اسیدهای آمینه ی ضروری ، ویتامین های گروه B و ... می گردند.

در زیر منابع برخی از عناصر مهم و موثر در سلامت مو ذکر شده است :

 

پروتئین :

اساس و پایه ی نیاز بافت های بدن مانند مو، ناخن ، پوست  و ... می باشد و در موادی مانند انواع گوشت ( مرغ ، ماهی  و گوشت قرمز  ) ، تخم مرغ  ، لبنیات و حبوبات به میزان فراوان وجود دارد. در مواد نشاسته ای مثل نان  ، برنج ، ماکارونی و سبزی ها  نیز به مقدار کمی وجود دارد.

اسیدهای آمینه اجزای تشکیل دهنده پروتئین ها هستند که در مواد ذکر شده در بالا وجود دارند.

 

کلسیم و منیزیم :

گروه شیر و  لبنیات  منابع غنی کلسیم و منیزیم  و نیز پروتئین هستند.

اگر فردی دچار عدم تحمل لاکتوز ( قند موجود در شیر ) باشد و از سایر مشتقات لبنیاتی نیز برای تامین نیازهای بدن خود استفاده نکند، باید به طور روزانه مکمل کلسیم  مصرف کند و مصرف سایر غذاهای غنی از پروتئین را نیز افزایش دهد.

 

ویتامین های گروه B:

یکی از راههای درمان ریزش مو مصرف مواد مغذی حاوی ویتامین B زیاد است که در گروه ویتامین های B ، ویتامین B6 و بیوتین اهمیت خاصی دارند. بیوتین ویتامینی است که دربسیاری از محصولات آرایشی به عنوان مکمل بهبود دهنده وضعیت مو اضافه می شود، زیرا عارضه مشخص کمبود بیوتین، ریزش مو است. منابع غذایی غنی از ویتامین B6  و بیوتین را برایتان ذکرمی کنم. منابع غنی از B6 : جگر، موز ، دانه آفتابگردان، ماهی ، مرغ، جوانه گندم ، آلوی خشک ، گوشت ، غلات سبوس دار  ، مخمر و زرده تخم مرغ ( به ترتیب) و منابع غنی بیوتین : جگر و گوشت مرغ، جوانه گندم، سبوس گندم، تخم مرغ و بادام زمینی است .

 

آنتی اکسیدان ها

شامل ویتامین E  ، ویتامین C  ، بتاکاروتن ( پیش ساز ویتامین A  که در سیب زمینی شیرین، هویج  ، اسفناج پخته، کدو حلوایی ، طالبی  ، زرد آلو  ، کلم بروکلی ، گریپ فروت قرمز وجود دارد ) ، روی و سلنیوم می باشد. رژیم های غذایی نامناسب توام با سیگار کشیدن و آلودگی هوا باعث فعال شدن رادیکال های آزاد و به خطر افتادن سلامت فرد می شود. آنتی اکسیدان ها  مولکول هایی هستند که می توانند اثر رادیکال های آزاد را خنثی کنند. همچنین باعث ساخته شدن موی جدید و استحکام آن می شوند.

به هر حال رفتار تغذیه ای صحیح که همیشه مورد تاکید می باشد، میزان رشد و استحکام فولیکول مو را بهبود می بخشد.

طبق نظر کارشناسان تغذیه می توان گفت ویتامین ها به خصوص ویتامین های گروه B مانند بیوتین، اسید فولیک  ، پانتوتنیک اسید و برخی املاح مانند روی، آهن، گوگرد، سیلیس و مس اثرات مثبت زیادی بر روی مو دارند. آزمایش ها حاکی از آن است که مصرف بیوتین به صورت مکمل باعث تقویت و بهبود پوست به خصوص فولیکول های مو می شود.

در ضمن در مورد کاهش مصرف نمک و اثر آن در توقف ریزش مو نظریه هایی ارائه شده است، اما در صحت این نظریه ها تردید وجود دارد . ولی در هر حال کاهش مصرف نمک برای سلامت عمومی بدن مفید است.

دانشمندان ژاپنی بر اساس تحقیقات خود معتقدند که وجود چربی زیاد در رژیم غذایی مردان، مکانیسم طاسی  را سرعت می بخشد. به این ترتیب که قسمتی از پوست سر آنزیمی به نام گاما- آلفا- رداکتاز تولید می کند. این آنزیم باعث تبدیل هورمون تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (DHT) می شود که این ترکیب باعث ریزش مو می شود. غدد چربی مجاور هر فولیکول مو نیز این آنزیم را تولید می کنند. وجود چربی زیاد در غذا باعث تحریک غدد چربی و افزایش فعالیت این غدد برای تولید آنزیم نام برده می شود.

بهترین توصیه این است که غذاهای مفید و خوشمزه اما کم چرب مصرف نمایید. البته این عمل باعث رویش موی جدید نمی شود، اما می تواند از ریزش سایر موها جلوگیری کند. به طور کلی باعث سلامت جسم نیز می شود.

همچنین مصرف مقداری مخمر همراه یک لیوان آب پرتقال  در صبح بسیار سودمند می باشد؛ زیرا مخمر منبع مناسبی از ویتامین های گروه B و املاح کمیاب ( املاحی که بدن به میزان خیلی کم به آن ها نیاز دارد) و اسیدهای آمینه است. به علاوه مصرف روغن ماهی و گردو که دارای اسیدهای چرب اُمگا- 3  و تخمه آفتابگردان که دارای اسیدهای چرب اُمگا-6 است ، مفید می باشد.

برخی از مردم برای تامین مواد مغذی مورد نیاز خود تمایل دارند از قرص و دارو استفاده کنند و کمتر سراغ مواد غذایی مفید می روند. متخصصان تغذیه معتقدند که تنها 10 تا 20 درصد از مواد مغذی این قرص ها جذب می شوند و هنوز عوامل ناشناخته ی زیادی در غذاها وجود دارد که هنوز به شکل شیمیایی در داروها ساخته نشده اند، در نتیجه قرص و دارو هرگز نمی تواند جانشین غذا شود و فقط در مواقع ضروری از مکمل های غذایی می توان استفاده کرد.

بررسی ها نشان می دهند که اسیدهای چرب اُمگا- 3  و اُمگا-6 با سلامت مو در ارتباط هستند؛ زیرا اغلب مردم وقتی منابع این نوع اسیدهای چرب را کمتر مصرف می کنند و یا اصلاً مصرف نمی کنند، دچار خشکی و شکنندگی مو ، خارش و شوره پوست سر و در نهایت ریزش مو  می شوند.

 

منابع اسیدهای چرب اُمگا-3 و اُمگا-6

 اسیدهای چرب اُمگا-3  شامل آلفا- لینولنیک اسید و ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA) است در ماهی های آب سرد مانند ماهی سالمون و ساردین، روغن سویا و کانولا، جوانه گندم  ، روغن  گردو  ، روغن تخم کتان یا پنبه و روغن ماهی  یافت می شود.

اسیدهای چرب اُمگا-6 شامل اسید لینولئیک و اُمگا- لینولئیک اسید می باشد و در روغن های غیر اشباع گیاهی مانند روغن ذرت، روغن کانولا، روغن سویا، روغن بادام زمینی  و روغن آفتابگردان یافت می شوند.

منبع : تغذیه و سلامتی